خواص شگفت انگیز قهوه

در سال‌های اخیر مصرف قهوه در سرتاسر جهان افزایش چشم گیری داشته است و به یکی از نوشیدنی‌های روزانه بسیاری از افراد تبدیل شده است. به همین دلیل، بررسی‌های زیادی مبنی بر پیدایش مضرات و فواید قهوه انجام شده است. در حال حاضر نیز بسیاری از افراد سوال دارند که آیا این نوشیدنی برای سلامتی آن‌ها مفید است یا خیر. به دلیل اهمیت این نوشیدنی نیز قصد داریم به بررسی خواص و مضرات آن بپردازیم.

فهرست مطلب:

• قهوه، انرژی‌زا و سالم
• خواص قهوه
• مضرات قهوه
• خواص قهوه در دسرها و شیرینی جات

قهوه، انرژی‌زای سالم؟

قهوه، یکی از محبوب ترین نوشیدنی‌ها در کل جهان است. تقریبا امروزه هر کسی برای یک بار هم که شده، طعم قهوه را چشیده است. برخی از مردم نیز که معتقدند اگر قهوه مصرف نکنند، نمی توانند به کارهای روزمره خود برسند. قهوه از نظر دانه انواع مختلفی دارد اما معروف ترین دانه‌های قهوه در دنیا عبارتند از:

1. روبوستا
2. عربیکا
3. لیبریکا
4. اکسلسا

اولین بار دانه قهوه در سال 850 قبل از میلاد مسیح، توسط یک چوپان اهل اتیوپی کنونی کشف شد. در مورد نحوه کشف قهوه افسانه‌ها و داستان‌های زیادی وجود دارد، اما گفته می‌شود که این چوپان با دیدن شادی بزهایش متوجه شد میوه ای که خورده اند باعث افزایش هیجان آن‌ها شده است.

به همین دلیل مقداری از آن را برداشت و با خود به شهر برد و بدین ترتیب قهوه برای اولین بار کشف شد. پس از آن مردم متوجه شدند که قهوه علاوه بر افزایش انرژی، بر بی اشتهایی نیز تاثیر می‌گذارد و تا زمان‌های طولانی به عنوان یک نوشیدنی که اشتها را کاهش می‌دهد، شناخته می‌شد. حتی گفته می‌شود ریشه نام آن که قها (تلفظ: qahā) است، به معنای بی اشتها بودن است.

پس از آن و به مرور زمان انسان‌ها آموختند که قهوه را بهتر است اول حرارت بدهند و بعد از آن مصرف کنند که امروزه به این کار رست کردن قهوه می‌گویند. دم آوری قهوه نیز از ترکیه آغاز شد و پس از آن مردم قهوه را به عنوان یک نوشیدنی، استفاده می‌کردند. از سده 13 میلادی نیز قهوه در بین مردم محبوب شد و با گذشت زمان‌های زیاد، قهوه خانه‌های زیادی در سرتاسر دنیا برپا شد.

قهوه را امروزه مردم به دلیل خواص آن برای لاغری و افزایش انرژی می‌شناسند. کافئین موجود در قهوه باعث رهاسازی انرژی‌های ذخیره شده در بدن می‌شود و به این علت انرژی بدن را افزایش می‌دهد. این عمل بین 5 تا 30 دقیقه پس از مصرف اتفاق می‌افتد و می‌تواند تا 12 ساعت پس از مصرف آن همچنان ادامه داشته باشد.

قهوه همچنین باعث کاهش اشتها و افزایش متابولیسم بدن می‌شود و بر کاهش وزن تاثیر می‌گذارد. متخصصان تغذیه می‌گویند مصرف روزانه قهوه متابولیسمرا 11 تا 12درصد افزایش می‌دهد و چربی سوزی را در افراد چاق تا 10 درصد بیشتر می‌کند. هرچی دوز قهوه بالاتر باشد و کافئین بیشتری داشته باشد، تاثیر آن بر متابولیسم هم بیشتر خواهد شد. در جدول زیر می‌توانید میزان کافئین موجود در 100 گرم از انواع دانه قهوه را ببینید.

البته این نکته را هم در نظر داشته باشید که نحوه دم کردن قهوه و میزان رست شدن آن بر میزان کافئین تاثیر شگفتی دارد. اما آیا کافئین بیشتر به معنای مفید بودن و بهتر بودن قهوه است یا به معنای ضرر بیشتر است؟ برای پاسخ به این سوال ابتدا باید خواص و مضرات قهوه‌ها را به صورت کلی بررسی کنیم و سپس بر اساس آن تصمیم بگیریم.

خواص قهوه

همان طور که پیش تر اشاره کردیم، قهوه خواص بسیار زیادی برای بدن دارد. قهوه می‌تواند از جوانب مختلفی بر روی سلامتی ما تاثیر بگذارد و به بدن ما کمک رسانی کند. از جمله مهم ترین خواص قهوه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

افزایش متابولیسم

نوشیدن قهوه باعث می‌شود تا سوخت و ساز بدن به طرز مشهودی بالا رود و باعث لاغری و کاهش وزن شود.

کاهش توده چربی بدن

تحقیقات نشان داده کافئین موجود در قهوه باعث افزایش میزان چربی سوزی در بدن می‌شود. در واقع با مصرف قهوه، مغز دستور می‌دهد تا از منابع چربی به عنوان سوخت، برای افزایش انرژی بدن، استفاده شود. بدنی ترتیب توده‌های چربی بدن کاهش می‌یابد.

افزایش باکتری‌های مفید روده

کافئین موجود در قهوه باعث می‌شود که تعداد و تنوع میکروبیوم‌های معده و روده، که باکتری‌های مفیدی برای هضم و گوارش غذا هستند، بیشتر شوند و باعث بهبود سلامت گوارشی افراد می‌شود.

افزایش انرژی بدن

افزایش انرژی بدن، اصلی ترین دلیل بسیاری از افراد برای مصرف قهوه است. باز هم کافئین قهوه باعث می‌شود تا بدن انرژی مضاعفی از خود آزاد کند و بدین ترتیب، افراد از کرختی در آمده و فعالیت‌های خود را با انرژی بیشتر، انجام می‌دهند.

کاهش ریسک ابتلا به بیماری کبدی

کبد چرب، یکی از بیماری‌های شایع کبدی است. کافئین و اسید کلروژنیک موجود در قهوه، باعث می‌شود که توده‌های چربی در کبد کمتر شوند. همچنین با افزایش سوخت و ساز چربی‌ها، کاهش التهاب و کاهش استرس اکسیداتیو، به کاهش احتمال ابتلا به بیماری کبد به خصوص کبد چرب، کمک می‌کند.

کمک به کنترل دیابت

یکی از بهترین خواص قهوه، برای بیماران دیابتی است. قهوه به دو صورت، به کنترل قند خون کمک می‌کند؛ اول، با افزایش حساسیت سلول‌های بدن به انسولین، به معنای جذب بهتر و دقیق تر گلوکز بدن، و دوم، کاهش تولید گلوکز اضافی از کبد و تنظیم میزان گلوکز تولیدی بدن.

سرشار از آنتی اکسیدان‌ها

قهوه یک منبع بسیار عالی از آنتی اکسیدان‌ها است. اسید کلروژنیک، استر اسید کافئیک و اسید کوئینیک از مهم ترین آنتی اکسیدان‌های موجود در قهوه است. این آنتی اکسیدان‌ها به کاهش التهاب بدن و درمان سلول‌های آسیب دیده کمک می‌کند. همچنین این آنتی اکسیدان‌ها باعث بهبود سلامت پوست و مو می‌شود.

کاهش احتمال ابتلا به بیماری‌های مغزی-روانی

در تحقیقات سالیان اخیر، نشان داده شده است که قهوه می‌تواند تاثیر چشم گیری بر روی بیماری‌های روانی از نظیر آلزایمر، بیماری پارکینسون و افسردگی داشته باشد. وجود برخی از آنتی اکسیدان‌ها و پروتئین‌های خاص به همراه کافئین در قهوه، علائم این بیماری‌ها را کاهش می‌دهد و به بهبود سلول‌های مغزی کمک می‌کند.

کاهش ابتلا به بیمارهای کیسه صفرا

سنگ کیسه صفرا یکی از بیماری‌های شایع به خصوص در بین ایرانیان است که علت عمده آن، کلسترول بالای خون است. قهوه با کاهش کلسترول بد خون و افزایش مایع کسیه صفرا، به جلوگیری از این بیماری کمک می‌کند.

کاهش احتمال ابتلا به سرطان

قهوه و کافئین آن به دلیل خاصیت آنتی اکسیدانی که دارد به کاهش التهاب بدن کمک می‌کند و از طرفی سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند. بدین ترتیب از سلامت سلول‌ها محافظت کرده و احتمال ابتلا به سرطان را کاهش می‌دهد.
این موارد، تنها 10 مورد از مهم ترین خواص قهوه است. در کنار تمامی این خواص، قهوه مضرات خود را دارد که به همین دلیل هر فرد با توجه به سیستم بدن خود، باید میزان مصرف قهوه خود را کنترل کند.

مضرات قهوه

در مصرف قهوه نیز باید مانند سایر خوراکی‌ها، حد اعتدال رعایت شود. مصرف زیاد قهوه می‌تواند مشکل متعددی را برای افراد در طول زمان به وجود آورد که به عنوان مضرات این نوشیدنی محبوب شناخته می‌شود. از مهم ترین مضرات قهوه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. بی خوابی و افت کیفیت خواب:
   یکی از اولین و مهم ترین مضرات مصرف بیش از حد قهوه، بی خوابی و یا کاهش کیفیت خواب است. کافئین موجود در قهوه چنین اثری بر سیستم خواب افراد می‌گذارد. بهتر است افراد بعد از ساعت 3 یا 4 بعد از ظهر دیگر قهوه مصرف نکنند تا خواب آن‌ها دچار اختلال نشود.
2. تپش قلب:
   یکی از شایع ترین اثرات قهوه، ایجاد تپش قلب است. تپش قلب برای افرادی که ناراحتی‌های قلبی دارند خطرناک است و به همین دلیل نباید قهوه مصرف کنند. همچنین تپش قلب پس از مدتی می‌تواند باعث ایجاد استرس و اضطراب شود که این موضوع، یکی دیگر از عوارض قهوه است.
3. افزایش فشار خون:
   به موجب افزایش ضربان قلب، فشار خون نیز در رگ‌ها افزایش پیدا می‌کند و به همین دلیل قهوه فشار خون را بالا می‌برد. افرادی که دچار فشار خون هستند نباید قهوه مصرف کنند.
4. سردرد و سرگیجه:
   زمانی که فرد قهوه مصرف می‌کند، بدن به دلیل رهاسازی مقداری از انرژی جمع شده خود، در پی بازگرداندن همان انرژی است. به همین دلیل به بدن احساس ضعف، همراه با سردرد و سرگیجه می‌دهد. بهتر است برای جلوگیری از این اتفاق، قهوه را همراه با یک خوراکی شیرین مصرف کنید و یا قبل از غذا خوردن آن را مصرف کنید.
5. افزایش احتمال ابتلا به پوکی استخوان:
   کافئین موجود در قهوه مقدار کمی کلسیم جذب می‌کند. به همین دلیل اگر افراد در مدت زمان طولانی آن را مصرف کنند، ممکن است به مرور زمان دچار کمبود کلسیم شوند. برای رفع آن بهتر است یک تغذیه درست را پیش بگیرید.
6. تحریک سیستم عصبی:
   کافئین قهوه تاثیر زیادی بر سیستم عصبی بدن می‌گذارد. به همین دلیل پزشکان به خانم‌های باردار پیشنهاد می‌کنند تا از مصرف قهوه در دوران بارداری جلوگیری کنند.

مهم ترین مضرات قهوه، موارد بالا بوده است. البته موارد دیگری همچون افزایش کلسترول خون یا لرزش بدن از مضرات قهوه است اما به دلیل آن که این موارد نادرتر هستند، به آن‌ها پرداخته نمی شود.

خواص قهوه در دسرها و شیرینی جات

برای اینکه از مضرات قهوه بتوانیم در امان بمانیم، بهتر است که آن را همراه با خوراکی‌های دیگری که می‌توانند برخی از مضرات آن را خنثی کنند، استفاده کنیم. شیر و لبنیات و شکر، از جمله مواردی هستند که می‌توانند اثرات و مضرات قهوه را جبران کنند. اما مشکلی که دارند آن است که مثلا شکر یکی از دلایل چاقی است و افرادی که می‌خواهند برای کاهش وزن قهوه را مصرف کنند، ممکن است به مشکل بخورند. پس راه حل چیست؟

بهترین راه استفاده از شیرینی رژیمی دارای قهوه است. امروزه بسیاری از شیرینی فروشی‌ها شیرینی‌های رژیمی ارائه می‌کنند که یکی از آن‌ها استدیو شیرینی است. استودیو شیرینی، یک کارگاه شیرینی پزی است که شیرینی‌ها و دسرهای رژیمی بدون قند و حتی بدون گلوتن ارائه می‌کند. همچنین مطابق با بسیاری از رژیم‌های غذایی مانند رژیم‌های گیاه خواری یا کتوژنیک، دسرهای متنوعی ارائه می‌دهدو تمامی شیرینی‌هایی که در این استدیو تهیه می‌شوند، با شیرین کننده استویا شیرین شده اند، به همین دلیل مصرف آن‌ها حتی برای افراد دیابتی هم مانعی ندارد.

شما اگر به طعم قهوه در شیرینی جات علاقه مند هستید، می‌توانید شیرینی‌هایی مانند کوکی فندق قهوه یا بارلی موکا، که شیرینی‌هایی رژیمی با طعم قهوه هستند را خریداری کنید. برای این کار تنها کافی است به قسمت فروشگاه در سایت مراجعه کنید و محصولات مورد نظر خود را سفارش دهید تا 48 ساعت پس از ثبت سفارش، آن‌ها را درب منزل خود دریافت کنید.